Ogromne tereny Rusi Kijowskiej zostały w XII wieku podzielone na dzielnice, a w pierwszej połowie XIII wieku dostały się pod panowanie Mongołów, którzy ściągali daniny, sprawowali zwierzchnictwo i egzekwowali pomoc wojskową od książąt.
Osłabienie władzy Mongołów spowodowało, że już w XIV wieku poszczególne księstwa przestawały płacić daninę.
Moskwa i Litwa – opis stosunków
Jednocześnie narażone były na ekspansję z zachodu. Ruś Halicką próbowali opanować Węgrzy, ostatecznie znalazła się w granicach państwa Kazimierza Wielkiego. Największe zdobycze uzyskała Litwa. Za panowania Giedymina w ręku Litwinów znalazły się tereny po Prypeć na południu i środkowy Dniepr na wschodzie, z Połockiem, Witebskiem, Mińskiem i Turowem. Synowie Giedymina podbili dalsze tereny: Wołyń, Podole oraz księstwa kijowskie, czernichowskie, siewierskie i mścisławskie. Z Litwą współzawodniczyło Wielkie Księstwo Moskiewskie, które również podjęło próbę scalania ziem ruskich.
W momencie unii z Polską terenem konfliktu były ziemie nad górnym Dnieprem i Desną. W orbicie wpływów litewskich znajdował się od połowy XIV wieku Smoleńsk, zajęty ostatecznie w 1404 roku, Witold zdobył Wiaźmę, a w roku 1408 księstwa wierchowskie. Przejściowo sprzymierzone lub zhołdowane były też Nowogród Wielki, Psków i Twer. Ekspansję na północ podjął Iwan III, wielki książę Moskwy, podporządkowując sobie w 1478 roku Nowogród Wielki z ogromnymi terenami sięgającymi po Morze Białe, a w 1485 Twer.
Następnie po zwycięstwie nad wojskiem litewskim nad Wiedroszą w 1500 roku nie tylko odbił tereny zajęte przez Litwę na początku XV wieku, ale też księstwa Siewierskie i Czernihowskie. Wasyl III, mimo zwycięstwa litewskiego nad Orszą w 1514 roku, zdobył Smoleńsk. Iwan Groźny w trakcie wojen o Inflanty zaatakował w 1563 roku Wilno i zajął Połock, odbity przez Stefana Batorego w 1579 roku. W rezultacie tych zmagań znikły samodzielne księstwa ruskie, a wschodnia granica Litwy stała się zachodnią granicą państwa rosyjskiego.
Więcej artykułów o polityce międzynarodowej znajdziesz w serwisie https://www.polityka24.pl/.
